Steyl, dorp van het woord l Column 2 l maart 2022 l

Met de pont vanuit Baarlo varen we naar Steyl, het zicht op het kloosterdorp is onovertroffen. Wanneer we vaste grond onder onze voeten hebben, valt meteen een sculptuur van Pie Daenen op. Het kunstwerk uit cortenstaal is een Bijbelcitaat: Schip zonder tong. De tong waarmee wij spreken is als het roer van een schip. Denk na voor je iets zegt.

De Duitse priester Arnold Janssen stichtte hier in 1875 een kloostergemeenschap, de Sociëteit van het Goddelijk Woord. Het goddelijk woord was vooral het gedrukte woord. Uit de drukkerij van de paters kwam een stroom aan religieuze boeken en tijdschriften, waaruit de geur van wierook opstijgt. Ze vullen meters boekenplanken. Niet om van kaft tot kaft te lezen, maar om als naslagwerk bij de hand te hebben, is de biografie van Arnold Janssen geschreven door Josef Alt. Wat we wel absoluut moeten lezen is de overrompelende autobiografische roman Het eiland van het tweede gezicht van Albert Vigoleis Thelen uit Viersen. Volgens Thomas Mann en Maarten ’t Hart het beste boek van de twintigste eeuw. In zijn jeugd leest Thelen vrome periodieken uit Steyl. Met zijn broer en een vriend onderneemt hij vaker fietstochten naar de Duitse kloosterenclave in Nederland.

Ooit in buurtschap Nabben bij Steyl geweest? Met het ruisen van de Aalsterbeek als rustgevende soundscape is het er in deze tijd ongelooflijk mooi. In het huis De Zeemeermin in Nabben is de dichter en performer Daan Doesborgh geboren. Zijn stem heeft de klankkleur van die van Tom Waits en van de beer van het Missiemuseum - diep, grommend en onontkoombaar. Fabuleus. Doesborgh noemt de oevers van de Maas in Steyl een constante bron van inspiratie. Maar hij hoeft er niet per se heen te gaan om erdoor te worden geïnspireerd. De plekken komen eigenlijk naar hem toe. Vervolgens krijg je een strofe als: Het heeft nog niet zo lang geleden / een keer met hoog peil gevroren, / het dorp lag onder water te slapen / en nadat het zakte kransten / knapperige Degasjurken alle stammen.

Al een levenlang gefascineerd door Steyl is ook schrijver Huub Beurskens. Zijn oma woonde er, een oom werkte in de drukkerij van de paters. In de roman Steyler wordt hoofdpersoon Mathieu door zijn vriend Lucas uitgenodigd om naar Frankrijk te komen. Onderweg naar Lucas, die hij de bijnaam Steyler heeft gegeven, ontmoet Mathieu in een hotel raadselachtige personages. Vriend Lucas reageert vreemd, op het paranoïde af. Hij vertelt over zijn zoon die in China onderzoek doet en over geheimzinnige brieven, waarin uitleg wordt gegeven over het onderzoek. Er blijken verbanden te zijn met een moordpartij in het verleden, die samenhangt met het klooster van Steyl. Dringend advies: kopen als je Steyler ziet liggen. Denk maar even niet aan Arthur Schopenhauer, die schreef: ‘Het zou goed zijn boeken te kopen als je de tijd om te lezen erbij kon kopen’.

Tot slot Poort slotzusters uit het prachtig boekje Oog voor Steyl met foto’s van Jacques Peeters en gedichten van Willem Kurstjens: Als u door die poort naar binnen wil, / bedenk dan wel: daarachter is ’t stil, / er wordt gezwegen als het graf, / de stilte scheidt het koren van de kaf.

In de Lettergreep van Venlo nu te zien in de Stadsbibliotheek en onze vestiging in Tegelen.

In de Stadsbibliotheek Venlo en onze vestiging in Tegelen zijn speciale leestafels ingericht. Je vind er boeken gerelateerd aan de inhoud van "In de Lettergreep van Venlo". De column "Steyl dorp van het woord" door Sef Derkx hebben we speciaal voor jou geprint om mee te nemen.